Page 6 - NEWSLETTER_17

Η τεχνολογία σήμερα αποτελεί ένα ορόσημο σημειώνοντας αλματώδη πρόοδο σε όλους τομείς. Η ιατρική, που έχει ως βασικό σκοπό και αποστολή την καλή υγεία, ευημερία και ευτυχία του ανθρώπου, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από αυτούς. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας στην ιατρική έχει ως στόχο την πληρέστερη κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού και την εφαρμογή καινοτόμων τεχνικών που εξασφαλίζουν την εξατομικευμένη πρόληψη και θεραπεία σε μια πληθώρα περιπτώσεων. Ο Ιπποκράτης διαιρούσε την Ιατρική σε τρεις κλάδους, τη Φυσική (Παθολογία), τη Χειρουργική και τη Διαιτητική (του Τρόπου Ζωής), και αυτή η αντίληψη ισχύει και σήμερα.
Αναμφίβολα, η Επιστήμη, η Καινοτομία και η Τεχνολογία έχουν συνεισφέρει και εξακολουθούν να συνεισφέρουν τα μέγιστα στην πρόοδο και των τριών διαστάσεων της Ιπποκρατικής Ιατρικής. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια, η Ιατρική αναπτύσσεται ραγδαία όσον αφορά την εμβάθυνση των γνώσεων και την τεχνολογική της διάσταση, ενώ οι δυνατότητές της να προλάβει, να διαγνώσει και να αντιμετωπίσει τις ανθρώπινες νόσους έχουν εκτοξευθεί. Η ιατρική επιστήμη εξελίσσεται ακάθεκτα και εκθετικά, με κύριους συντελεστές και οδηγούς τη βιοτεχνολογία, την απεικονιστική επιστήμη και την τεχνητή νοημοσύνη. Η αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου, και όχι μόνο, γονιδιώματος, η ικανότητα της γενετικής μηχανικής να διορθώνει γονίδια και να επηρεάζει την έκφρασή τους, η απαρχή των γονιδιακών και κυτταρικών θεραπειών, η επιτάχυνση της μελέτης του εγκεφάλου, η ρομποτική, η μικροχειρουργική, τα καινοτόμα φάρμακα, και οι βιολογικοί παράγοντες, όλα αναπτύσσονται συνεχώς και προ-οικονομούν ένα άριστο μέλλον. Χωρίς αμφιβολία, είμαστε πολύ κοντά στη θεραπεία νόσων που ακόμη θεωρούνται ανίατες. Η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας έχει δώσει νέο περιεχόμενο στους παραδοσιακούς προβληματισμούς του ιατρικού δικαίου. Από την ποινική και αστική ευθύνη των ιατρών, η ιατρική ακριβείας και η τεχνητή νοημοσύνη στην ιατρική πράξη έχουν φέρει στο προσκήνιο την ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα πλαίσια της βιοηθικής, αλλά και την πιθανή ευθύνη από πράξεις και παραλείψεις των λεγόμενων ηλεκτρονικών προσώπων. Η σύγκληση μεταξύ βιολογίας και μηχανικής θα οδηγηθεί από την τεχνολογία της πληροφορικής, η οποία στην ιατρική πράξη μεταφράζεται στην ψηφιοποίηση των
EDITORIAL
ιατρικών δεδομένων και την καθιέρωση ενός «έξυπνου» δικτύου μέσα από το οποίο θα μπορούν οι γιατροί να μοιράζονται αυτά τα δεδομένα. Αυτή η πληροφορία ή μέρος αυτής θα μπορούσε να είναι διαθέσιμη και στους ασθενείς καθιστώντας αυτούς ικανούς να διαχειριστούν ένα μεγάλο μέρος των προβλημάτων της υγείας τους αποτελεσματικότερα. Καθώς η λειτουργία της ηλεκτρονικής υγείας βασίζεται εγγενώς στη συλλογή, ανάλυση, συνδυασμό και διαμοιρασμό τεράστιου όγκου δεδομένων, παρεισφρέει στον σκληρό πυρήνα του δικαιώματος στην προσωπικότητα και έρχεται σε σύγκρουση με το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, αμφότερα εκφάνσεις της ανθρώπινης αξίας.
Κατά την πανδημία του κορονοϊού, αναδείχθηκαν ανάγκες που ενδεχομένως είχαν παραγκωνιστεί τα τελευταία χρόνια. Η τηλεϊατρική υπήρξε μία από αυτές, αναδεικνύοντας ξεκάθαρα την ανάγκη επείγουσας εφαρμογής, εκπαίδευσης και νομικής ρύθμισής της λόγω ελλείψεως πλαισίου εναρμόνισης που να διευκολύνει τη χρήση της σε επίπεδο κρατών-μελών της ΕΕ. Η είσοδος της τεχνολογίας 5G στη καθημερινότητά μας, κάνει εφικτή την εκτέλεση ιατρικών εξετάσεων από απόσταση, επιτρέποντας σε απομακρυσμένα μέρη να έχουν αξιόπιστη και σύγχρονη ιατρική φροντίδα. Παράλληλα, βλέπουμε πως η εξ αποστάσεως διάγνωση μπορεί να βοηθήσει ακόμη και σε περιπτώσεις ατυχημάτων ή άλλων ιατρικών συμβάντων, μέσω των φορητών (wearable) συσκευών, οι οποίες θα μπορούν να παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες στους ιατρούς. Σε ένα άλλο επίπεδο, το 5G μπορεί να αλλάξει τη ζωή πολλών χιλιάδων συνανθρώπων μας οι οποίοι ζουν με κάποια αναπηρία, με προβλήματα όρασης ή ακοής, οι οποίοι θα μπορούν, όχι απλά να επιβιώνουν, αλλά να κινούνται και να λειτουργούν μέσα στον κοινωνικό ιστό. Η σύμπραξη ιατρικής και τεχνολογίας σε κρίσιμες εποχές, όπως αυτές που διατρέχουμε, αποδεικνύεται καταλυτική, αφού μαζί καταφέρνουν το ακατόρθωτο, με ζωντανό παράδειγμα την άμεση αντιμετώπιση μιας πιθανής πανδημίας, είτε με μέτρα ατομικής προστασίας είτε με συλλογικής, όπως τα εμβόλια.
Ωστόσο εγείρονται και πάντα θα εγείρονται ζητήματα ηθικής, βιοηθικής και δεοντολογίας, ειδικά με τη περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη τεχνολογία της τρισδιάστατης αντιγραφο- βιοαναπαραγωγής (3-D Bioprinting), μιας ανατρεπτικής τεχνολογικής εξέλιξης, η οποία είναι όλο και πιο κοντά στο να πραγματοποιηθεί στο άμεσο μέλλον. Πρόκειται για μια διαδικασία δημιουργίας μοτίβων κυττάρων σε περιορισμένο χώρο, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες 3D εκτύπωσης, όπου η κυτταρική λειτουργία και η βιωσιμότητα διατηρούνται μέσα στο τυπωμένο κατασκεύασμα. Αν και η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη για τη δημιουργία σχεδόν κάθε οργάνου του σώματος, ο αντίκτυπος αυτής της τεχνολογίας θα έχει επαναστατική επίδραση σχεδόν σε κάθε πτυχή των παγκόσμιων συστημάτων υγείας. Ήδη παράγονται επιτυχώς, αγγειακές ενδοπροσθέσεις, οδοντικά μοσχεύματα, προσθετικά μέλη, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται μελέτες για την
6