Page 31 - EOE NEWSLETTER-7

ΑΡΘΡΟ
Tεύχος 07 | Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2020
PSMA/PET SCAN ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΚ
Οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τις συμβατικές απεικονιστικές μεθόδους - CT ή MRI κοιλίας/πυέλου και σπινθηρογράφημα οστών (99mTc-Bone Scan)[BS]- γιά τη σταδιοποίηση
του διάμεσου/υψηλού κινδύνου προστατικού καρκίνου. Ομως, η διαγνωστική απόδοση του συμβατικού αυτού ελέγχου είναι περιορισμένη
και η παρουσία λεμφαδενικών ή μικρών οστικών μεταστάσεων υποεκτιμάται σημαντικά (3,4).
Διαρκώς αυξανόμενα δεδομένα υποστηρίζουν
οτι στην αρχική σταδιοποίηση του ΠΚ, το PSMA/ PET υπερέχει σημαντικά τόσο της συμβατική Αξονικής ή Μαγνητικής τομογραφίας γιά την ανίχνευση λεμφαδενικών μεταστάσεων οσο και
του 99mTc-MDΤ-BS γιά τον εντοπισμό οστικών δευτεροπαθών εναποθέσεων (υψηλότερη πρόσληψη στις οστεολυτικές σε σχέση με τις οστεοβλαστικές μεταστάσεις): ως αποτέλεσμα, πολλοί ασθενείς
που σταδιοποιούνται ως N0 ή M0 με την standard απεικονιστική προσέγγιση, επανασταδιοπούνται
με μεγαλύτερη ακρίβεια ως N1 ή M1 (1,4). Μελέτες έχουν δείξει οτι το PSMA/PET μπορεί να αποκαλύψει δευτεροπαθείς βλάβες που δεν ανιχνεύθηκαν
με τις τεχνικές συμβατικής απεικόνισης όπως, λεμφαδενικές μεταστάσεις (ακόμη και τάξης
μεγέθους 2-5mm) σε 39% των ασθενών καθώς και απομακρυσμένες σπλαγχνικές ή μαλακών ιστών μεταστάσεις σε 16% (1). Δεδομένα συστηματικής ανασκόπησης υποστηρίζουν οτι η μέθοδος αυτή είναι αποτελεσματικότερη και καταλληλότερη σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές απεικόνισης γιά τον εντοπισμό μεταστατικών εστιών πρίν από ριζική προστατεκτομή καθώς, επιπρόσθετες λεμφαδενικές (με πιθανή εξαίρεση τις πολύ μικρού μεγέθους [<5mm]) και οστικές/σπλαγχνικές μεταστάσεις ανιχνεύθηκαν στο 25% και 6% των ασθενών, αντίστοιχα (5). Συμπερασματικά, το PSMA/PET προσθέτει αξία στην κατά N και M σταδιοποίηση, γεγονός που εχει αξιοσημείωτη επίπτωση στην κλινική διαχείριση των ασθενών σε βαθμό που, εχει προταθεί οτι μπορεί να αποτελέσει το νέο standard of care στην απεικονιστική διαδικασία πριν τους θεραπευτικούς χειρισμούς σε ασθενείς με διάμεσου- υψηλού κινδύνου νόσο, ακόμη και αντικαθιστώντας το σπινθηρογράφημα οστών και την αξονική τομογραφία (1,4,5). Παρ’όλα αυτά, το κλινικό όφελος της πρώιμης ανίχνευσης μεταστάσεων σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αρχικό σταδιοποιητικό έλεγχο γιά ΠΚ, παραμένει αδιευκρίνιστο (5).
PSMA/PET SCAN ΣΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ PSA ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΜΕΤΑ ΕΣΤΙΑΣΜΕΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Οι εφαρμοζόμενες σήμερα μέθοδοι απεικόνισης εχουν χαμηλή διαγνωστική απόδοση στον εντοπισμό θέσεων τοπικής υποτροπής, λαμφαδενικών και οστικών μεταστάσεων, σε περιστατικά βιοχημικής υποτροπής (BCR) -
μετά ριζική προστατεκτομή (PSA ≥0.2 ng/ml) ή ακτινοθεραπεία (2 ng/ml αύξηση >PSA nadir) – και ιδιαίτερα, σε ασθενείς με χαμηλά επίπεδα PSA (1,4,5). Κατά τα τελευταία έτη το PSMA/PET εχει αναδειχθεί ως πρωτοποριακή απεικονιστική μέθοδος-τομή στην βιοχημική υποτροπή καθώς, φαίνεται να υπερισχύει σημαντικά της κλασσικής απεικόνισης (CT, MRI), αναγνωρίζοντας πολύ μικρές σε μέγεθος εστίες τοπικής υποτροπής ΠΚ (λεμφαδένες ≤5 mm, μικρές βλάβες στους μαλακούς ιστούς) ακόμη
και σε πολύ χαμηλά επίπεδα PSA, με συγκριτικά
σημαντικά υψηλότερη PPV και ειδικότητα(1). Μελέτες καταδεικνύουν οτι χρησιμοποιώντας τις «μοριακές» πληροφορίες της απεικονιστικής αυτής μεθόδου, επιτυγχάνεται σημαντική μείωση των ασθενών
με αγνωστη την εστία υποτροπής (77% vs 19%, p<0.001) καθώς και σημαντική αύξηση αυτών με ακριβή σκιαγράφηση της θέσης μετάστασης – πολύ/ ολιγομεταστατική νόσος - (11% vs 57%, p<0.001(4,5). Από τα ανωτέρω προκύπτει οτι η βιοχημική υποτροπή μετά ριζική θεραπεία του ΠΚ, αποτελεί ίσως την ισχυρότερη ένδειξη εφαρμογής του PSMA/ PET-scan, δεδομένου οτι η πρόγνωση εξέλιξης της νόσου βελτιώνεται σημαντικά οταν η έναρξη των περαιτέρω θεραπευτικών χειρισμών γίνει σε χαμηλά επίπεδα PSA (≤ 0.5 ng/ml) (1,4).
31