Page 34 - NEWSLETTER_18
P. 34
E.O.E Newsletter | www.huanet.gr
ΑΡΘΡΟ
ΑΡΝΉΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΉΣ ΚΛΑΣΣΙΚΉΣ ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΉ ΚΑΙ ΠΩΣ
ΤΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ
Μιχαήλ Λαρδάς
Επιμελητής Β’ Ουρολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. Σισμανόγλειο, Senior Associate member EAU Prostate Cancer Guidelines Panel
34
Πρώτος ο Huggins to 1941 περιέγραψε τα οφέλη της ορμονοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο προστάτη (PCa) και για πάνω από
50 χρόνια, ο ανδρογονικός αποκλεισμός (ADT) αποτελούσε την θεραπεία επιλογής για ασθενείς με μεταστατική νόσο[1]. Για την επίτευξη του ανδρογονικού αποκλεισμού υπάρχει η επιλογή μεταξύ των LHRH αγωνιστών, των LHRH αντα- γωνιστών και της ορχεκτομής, ενώ μέχρι στιγμής δεν υπάρχει level 1 evidence ως προς τα ογκο- λογικά αποτελέσματα για την υπεροχή κάποιου συγκεκριμένου τύπου ADT. Mόνο σε περίπτωση κινδύνου συμπίεσης νωτιαίου μυελού προτιμώ- νται οι LHRH ανταγωνιστές ή η ορχεκτομή[2]. Τα τελευταία έτη, παρόλο που οι θεραπευτικές μας επιλογές έχουν εμπλουτιστεί με τα νέας γενιάς αντιανδρογόνα -τα λεγόμενα ARTA- (αμπιρατερόνη, απαλουταμίδη, δαρολουταμίμη, ενζαλουταμίδη), την χημειοθεραπεία, τους αναστολείς PARP και την χρήση θεραπευτικών ραδιοϊσοτόπων, ο κλασσικός ανδρογονικός αποκλεισμός έχει ακόμα ρόλο, ως μέ- ρος συνδυαστικής θεραπείας. Καθώς η χρήση ADT επηρεάζει ποικιλοτρόπως το ενδοκρινικό σύστημα, οδηγεί και σε μία σειρά ανεπιθύμητων ενεργειών, οι οποίες αφορούν κυρίως την ποιότητα ζωής των ασθενών, την οστική και την καρδιαγγειακή τους υγεία (Πίνακας 1). Στο άρθρο αυτό θα αναφερ- θούμε περιληπτικά στις κυριότερες παρενέργειες της κλασσικής ορμονοθεραπείας (ADT) και στους τρόπους αντιμετώπισης αυτών.
Η πιθανότητα εμφάνισης γυναικομαστίας ποι- κίλει σε διάφορες μελέτες, φτάνοντας έως και το 20% σε ασθενείς που λαμβάνουν πλήρη ανδρογο- νικό αποκλεισμό[3]. Η προφυλακτική ακτινοθερα- πεία (10-15Gy), έχει βρεθεί ότι μειώνει το ποσο- στό εμφάνισης γυναικομαστίας[4], ενώ παρόμοια αποτελέσματα φαίνεται να έχει και η χρήση της ταμοξιφένης 20mg/ημέρα[5].
Η σεξουαλική δυσλειτουργία θεωρείται ο πιο σημαντικός παράγοντας επιβάρυνσης της ποιότη- τας ζωής από τους ίδιους τους ασθενείς. Η επίπτω- ση της μείωσης της libido κυμαίνεται σε διάφορες μελέτες από 58-91,4%, ενώ της στυτικής δυσλει- τουργίας από 73,3-95%[6]. Μια παρενέργεια που συχνά δεν αναφέρεται στον ασθενή, είναι η μείωση του μεγέθους του πέους. Μείωση > 1cm μπορεί να παρατηρηθεί σε ποσοστό έως και 93%[6]. Η αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας είναι κατά κύριο λόγο μη ειδική, καθώς οι ασθενείς αυτοί έχουν χαμηλά ποσοστά ανταπόκρισης στους αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 και αφορά την ψυχολογική υποστήριξη του ζευγαριού, ενθαρρύνοντας την σεξουαλική του επικοινωνία με πρακτικές που δεν περιλαμβάνουν διείσδυση[7].
Η ακριβής επίπτωση της χρήσης ADT στην γνω- στική λειτουργία και την ψυχική διάθεση παραμένει υπό μελέτη. Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμά- των, η θεραπεία συνίσταται σε μη φαρμακευτικούς τρόπους παρέμβασης για την διανοητική ενδυνά-
