Page 11 - ESOP BOOKLET DIGITAL Final
P. 11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 02
ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Οι επεμβάσεις του ουροποιητικού (π.χ. η διουρηθρική εκτομή του προστάτη - TURP ή των όγκων της κύστης - TURBT) μπορούν να οδηγήσουν σε συμπτωματολογία αποθήκευσης, όπως εξάλλου και η τοποθέτηση κολπικών ταινιών χωρίς τάση (tension-free vaginal tapes) ή πλεγμάτων για την αποκατάσταση της ακράτειας ούρων ή της πρόπτωσης των οργάνων της πυέλου, αντίστοιχα. Nευροχειρουργικές ή ορθοπεδικές επεμβάσεις μπορούν να επηρεάσουν παρακείμενες νευρικές οδούς και να προκαλέσουν ποικίλη συμπτωματολογία, ανάλογα με το ύψος της βλάβης στο ΚΝΣ. Σημαντικό είναι, τέλος, να διερευνηθεί από τον εξεταστή αν ο ασθενής είχε υποβληθεί στο παρελθόν σε συνεδρίες ακτινοθεραπείας, ιδιαίτερα στην περιοχή της ελάσσονος πυέλου. Είναι γνωστό ότι η ακτινοβόληση αυτής της περιοχής μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ακτινικής κυστίτιδας με έντονη, πολλές φορές, συμπτωματολογία αποθήκευσης.
04. Μαιευτικό-γυναικολογικό ιστορικό
Στη γυναίκα, οι πληροφορίες από το γυναικολογικό και μαιευτικό ιστορικό θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές. Κατά τη λήψη του ιστορικού κατα- γράφονται η ηλικία της εμμηναρχής και τυχόν δια- ταραχές της εμμήνου ρύσεως, καταστάσεις που μπορεί να υποδηλώνουν κάποια ενδοκρινολογική διαταραχή. Καταγράφονται επίσης τα στοιχεία του μαιευτικού ιστορικού, όπως ο αριθμός των κυήσεων, οι φυσιολογικοί τοκετοί και οι καισαρικές τομές. Μελέτες έχουν καταδείξει ότι ορισμένα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό, όπως λ.χ. η ακράτεια ούρων, αλλά και η πρόπτωση των έσω γεννητικών οργάνων, σχετίζονται άμεσα με τον φυσιολογικό τοκετό αλλά και την πολυτοκία.
05. Συνήθειες και τρόπος ζωής
Η καταγραφή των διατροφικών συνηθειών και άλλων στοιχείων του τρόπου ζωής του ασθενούς μπορεί να συμβάλει στην αποκάλυψη πιθανών αιτιολογικών μηχανισμών των ΣΚΟΣ (Πίνακας 4). Πολλές τροφές και ποτά, όπως ο καφές ή το οινόπνευμα, δρουν ερεθιστικά στο ουροθήλιο, συμβάλλοντας ενδεχομένως στη δημιουργία συμπτωμάτων αποθήκευσης. Η υπερβολική κατανάλωση υγρών, εξάλλου, μπορεί να αποτελεί την αιτία ημερήσιας ή νυκτερινής συχνουρίας/πολυουρίας. Η διερεύνηση αυτών των παραμέτρων δεν αποτελεί μόνο μέρος της διαγνωστικής διαδικασίας, αλλά και μία βάση για τον καθορισμό της θεραπείας. Η αλλαγή του τρόπου ζωής και η τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών συνιστώνται από τις κατευθυντήριες οδηγίες των διεθνών ουρολογικών εταιρειών ως πρώτης γραμμής θεραπευτική πρακτική στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της υπερλειτουργικής κύστης [2]. Στο ιστορικό θα πρέπει να καταγράφεται και η
κάθε είδους φαρμακευτική αγωγή την οποία λαμβάνει σε τακτική βάση ο ασθενής. Αναφέρεται ότι πολλά φαρμακευτικά σκευάσματα μπορούν, ενδεχομένως, να προκαλέσουν ΣΚΟΣ, εντούτοις ποιοτικές μελέτες που να αποδεικνύουν τέτοιου είδους συσχέτιση δεν υπάρχουν. Συνεπώς, τυχόν τροποποίηση του τρόπου λήψης των φαρμάκων από τον ασθενή δεν είναι βέβαιο ότι μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της συμπτωματολογίας από το κατώτερο ουροποιητικό και άρα δεν συνιστάται. Η καταγραφή της φαρμακευτικής αγωγής, όμως, έχει ιδιαίτερη σημασία για τους ηλικιωμένους ασθενείς, στους οποίους η πολυφαρμακία είναι συχνή, η δε προσθήκη σκευασμάτων για τη θεραπεία των ΣΚΟΣ ενδέχεται να αυξήσει την πιθανότητα παρενεργειών από διάφορα συστήματα και ιδιαίτερα από το ΚΝΣ. Για παράδειγμα, η χορήγηση αντιχολινεργικών σκευασμάτων για τη θεραπεία της υπερλειτουργικής κύστης στους υπερήλικες που ήδη λαμβάνουν πολλά φάρμακα με αντιχολινεργικές ιδιότητες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γνωσιακή λειτουργία, λόγω αθροιστικής δράσης [10]. Τέτοια φάρμακα χορηγούνται στους ασθενείς που πάσχουν από νόσο του Parkinson, κατάθλιψη, καρδιαγγειακές παθήσεις, άσθμα και αλλεργίες [11]. Στη βιβλιογραφία έχει περιγραφεί πλήθος εργαλείων ποσοτικής μέτρησης του αντιχολινεργικού φορτίου (Anticholinergic Bur- den Scales, ABS). Πολλά από τα εργαλεία αυτά έχουν αξιολογηθεί και επικυρωθεί, στη βιβλιογραφία, όμως, τονίζεται η ανάγκη πραγματοποίησης υψηλής ποιότητας μελετών επικύρωσης (validation studies) που θα συγκρίνουν πολλά ABS, συμπεριλαμβανομένων και των νεότερων, έτσι ώστε να καθοριστούν τα χρησιμότερα στην κλινική πράξη αλλά και για να υπάρξει η δυνατότητα σχεδιασμού μετα-αναλύσεων στο μέλλον [12].
Πίνακας 4.
Καταγραφή της φαρμακευτικής αγωγής καθώς και των στοιχείων της διατροφής και του τρόπου ζωής που διερευνώνται σε ασθενείς με ΣΚΟΣ
Προσλαμβανόμενα υγρά ημερησίως (κατ' εκτίμηση)
Αλκοόλ (είδος και ποσότητα) Καφές (ποσότητα)
Τσάι (ποσότητα)
Πικάντικα φαγητά Ανθρακούχα ποτά
Όξινα φρούτα
Κάπνισμα (αριθμός τσιγάρων/ημέρα) Φαρμακευτική αγωγή (πάθηση, δοσολογία)
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 11
