Page 9 - ESOP BOOKLET DIGITAL Final
P. 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 02
ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Δομή τυποποιημένου ιστορικού
Στο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς με ΣΚΟΣ πρέπει να περιλαμβάνονται οι εξής ενότητες:
01. Περιγραφή των συμπτωμάτων (είδος, διάρκεια, εκλυτικοί παράγοντες, επίπτωση στην ποιότητα ζωής κ.ά.)
02. Τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις (πεπτικό σύστημα, Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) & Περιφερικό Νευρικό Σύστημα (ΠΝΣ), γυναικείο γεννητικό σύστημα κ.λπ.) ή συνυπάρχουσα σεξουαλική δυσλειτουργία
03. Προηγηθείς εργαστηριακός ή/και απεικονιστικός έλεγχος
04. Προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις ή ακτινοθεραπεία
05. Συνήθειες και τρόπος ζωής
06. Λήψη φαρμάκων
01. Περιγραφή συμπτωμάτων
Τα συμπτώματα για τα οποία διερευνάται ο ασθενής μπορούν να διακριθούν σε 3 κατηγορίες, σύμφωνα με την International Continence Society (ICS):
― Συμπτώματα πλήρωσης: συχνουρία, νυκτουρία, επιτακτικότητα, ακράτεια ούρων (επιτακτική, προσπαθείας ή μικτή), νυκτερινή ενούρηση
― Συμπτώματα κένωσης: δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, ούρηση χαμηλής ροής, διακοπτόμενη ούρηση, παρατεταμένη ούρηση, ούρηση με αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης - straining, διχαλωτή ούρηση, τελική σταγονοειδής ούρηση
― Συμπτώματα μετά την ούρηση: σταγονοειδής απώλεια ούρων, αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης.
Ο κλινικός εξετάζει με λεπτομέρεια την ύπαρξη καθενός από τα παραπάνω συμπτώματα, τη διάρκειά του, καθώς και παράγοντες (τροφές, ποτά, θερμοκρασία του περιβάλλοντος κ.ά.) που μπορεί να τα εκλύουν ή να τα επιδεινώνουν. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να διευκρινισθεί ποιο είναι το ενοχλητικότερο σύμπτωμα και σε ποιο βαθμό επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Συμπτώματα κένωσης (αποφρακτικά) χαρακτηρίζουν την υποκυστική απόφραξη, εξαιτίας π.χ. Καλοήθους Υπερπλασίας Προστάτη (ΚΥΠ) ή στενώματος ουρήθρας, μπορούν όμως να υποδηλώνουν την ύπαρξη και υπολειτουργικού εξωστήρα. Συμπτωματολογία αποθήκευσης παρατηρείται συνήθως στις περι- πτώσεις υπερλειτουργικής κύστης (ιδιοπαθούς ή νευρογενούς), μπορεί όμως να υπάρχει και στην υποκυστική απόφραξη, στο καρκίνωμα in situ (CIS) της κύστης και σε άλλες καταστάσεις.
Τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό μπορούν να εμφανίζονται ιδιαίτερα πρώιμα κατά την κλινική πορεία διαφόρων νευρολογικών νοσημάτων και μάλιστα πριν τεθεί η διάγνωση της υποκείμενης
νευρολογικής παθολογίας (Occult Neurology). Τέτοια νοσήματα είναι η Πολλαπλή Σκλήρυνση (Multiple Scle- rosis, MS), η Πολλαπλή Συστηματική Ατροφία (Multiple System Atrophy, MSA), η πρώιμη άνοια, η νόσος του Parkinson, διάφορες παθήσεις του νωτιαίου μυελού κ.ά. Στις περιπτώσεις στις οποίες εγείρεται σοβαρή υπόνοια νευρολογικής πάθησης στους ασθενείς με συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό, συνιστάται απόλυτα η άμεση παραπομπή για πλήρη νευρολογική διερεύνηση [5].
Η ολοκλήρωση της εικόνας της κλινικής συμπτωμα- τολογίας απαιτεί και τη διερεύνηση της ύπαρξης συμπτωμάτων από άλλα συστήματα, όπως το πεπτικό ή το νευρικό, ώστε να ελεγχθεί η ύπαρξη τυχόν υποκείμενης νόσου από αυτά (Πίνακας 1). Είναι γνωστή η στενή σχέση μεταξύ ουροποιογεννητικού και πεπτικού συστήματος, ενώ πρακτικά όλες οι νευρολογικές παθήσεις εκδηλώνονται και με συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό. Τελευταία, έχει μελετηθεί σε μεγάλο βαθμό και η σχέση ανάμεσα στα ΣΚΟΣ που οφείλονται σε ΚΥΠ (ΣΚΟΣ/ BPH) και τη σεξουαλική δυσλειτουργία, ιδιαίτερα τη στυτική (ΣΔ). Οι δύο αυτές καταστάσεις θεωρείται σήμερα ότι σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό, έχοντας πιθανόν και κοινούς αιτιολογικούς παράγοντες. Επιδημιολογικές μελέτες (επιπολασμού αλλά και προοπτικές τυχαιοποιημένες) έδειξαν ότι τα ΣΚΟΣ αποτελούν σημαντικό ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση ΣΔ [6-9]. Στη μελέτη MSAM-7, ειδικότερα, βρέθηκε ότι τα ΣΚΟΣ αποτελούν τον κυριότερο προγνωστικό παράγοντα ανάπτυξης ΣΔ, με τα σοβαρά ΣΚΟΣ μάλιστα να αυξάνουν τον σχετικό κίνδυνο σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι η ηλικία [6]. Στην ίδια μελέτη, εξάλλου, φάνηκε ότι η εμφάνιση ΣΔ είναι ευθέως ανάλογη της σοβαρότητας των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό [6]. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να διερευνάται και η σεξουαλική/στυτική λειτουργία κατά τη λήψη του ιατρικού ιστορικού των ασθενών με ΣΚΟΣ.
Πίνακας 1.
Συνοδά συμπτώματα σε ασθενείς με ΣΚΟΣ
Συνοδά συμπτώματα
Δυσκοιλιότητα, διάρροια
Άγχος
Τρόμος άνω άκρων Αστάθεια βαδίσματος Διπλωπία, δυσαρθρία
Από το γεννητικό
— Στυτική δυσλειτουργία (♂)
— Δυσπαρεύνεια (♀)
— Έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας ή ανοργασμία
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 9
