Page 32 - ESOP BOOKLET DIGITAL Final

Β. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ
32
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 06
Υπερηχογραφία Κατώτερου Ουροποιητικού
Εισαγωγή
Η υπερηχογραφία είναι μία πολυδιάστατη και οικονομική απεικονιστική επιλογή που έχει το μοναδικό πλεονέκτημα της απεικόνισης των οργάνων του ουροποιητικού συστήματος σε πραγματικό χρόνο, χωρίς την ανάγκη χρήσης ιονίζουσας ακτινοβολίας. Λόγω της ασφάλειας και του μη επεμβατικού της χαρακτήρα σήμερα είναι εξαιρετικά δημοφιλής παγκόσμια. Έτσι, η υπερηχογραφική απεικόνιση της ουροδόχου κύστεως και του προστάτη αποτελεί τη συχνότερη απεικονιστική εξέταση που θα εκτελέσει/ζητήσει ο ουρολόγος σε ασθενείς με συμπτωματολογία από το κατώτερο ουροποιητικό (ΣΚΟ - Lower Uri- nary Τract Symptoms, ΣΚΟΣ). Οι περισσότεροι ουρολόγοι ήρθαν αρχικά σε επαφή με την υπερηχογραφία τη δεκαετία του 1980 με την πρόοδο της εξωσωματικής λιθοθρυψίας για τον εντοπισμό νεφρικών λίθων [1].
Μία από τις ιδιαιτερότητες του υπερηχογρα- φήματος είναι ότι η αξιολόγησή του γίνεται σε πραγματικό χρόνο και είναι πρακτικά πολύ δύσκολο να αξιολογηθεί με ασφάλεια εκ των υστέρων σε μία στατική εικόνα. Ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων εκτελούν κατόπιν ειδικής εκπαίδευσης και αξιολόγησης υπερηχογραφήματα με πολλές και διαφορετικές ενδείξεις.
Η υπερηχογραφική απεικόνιση του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος για τη διερεύνηση των ανδρικών ΣΚΟΣ μπορεί να γίνει με δια- κοιλιακό ή με διορθικό υπερηχογράφημα. Το διορθικό υπερηχογράφημα είναι ανώτερο του διακοιλιακού στον ακριβή υπολογισμό του όγκου του προστάτη [2]. Στην καθημερινή όμως πρακτική χρησιμοποιείται κυρίως η διακοιλιακή υπερηχογραφία.
Σκοπός της αναφοράς αυτής είναι η περιγραφή της τεχνικής της διακοιλιακής υπερηχογραφικής απεικόνισης της ουροδόχου κύστεως και του προστάτη. Η αναφορά στηρίχθηκε κυρίως στη συστηματική έρευνα της βιβλιογραφίας
χρησιμοποιώντας λέξεις ευρετηριασμού και στην έρευνα στο διαδίκτυο σε σελίδες οργανισμών που έχουν αναφορές στην τυποποίηση της διαδικασίας της υπερηχογραφίας της ουροδόχου κύστης και του προστάτη.
Η πρώτη αναφορά στην υπερηχογραφία της κύστης έγινε το 1967 από τον Holmes [3]. Είναι εντυπωσιακό πως για μία τόσο καθημερινή εξέταση υπάρχουν λίγες αναφορές στη βιβλιογραφία για την τυποποίησή της και την καλή πρακτική και σχεδόν όλες στηρίζονται σε γνώμες ειδικών (Level of Evidence 4).
Ενδείξεις υπερηχογραφίας κατώτερου ουροποιητικού
Συνήθως στην καθημερινή πρακτική η ένδειξη θα στηριχθεί στη συμπτωματολογία του αρρώστου ή στο κλινικό ιστορικό. Συνηθέστερα συμπτώματα για τα οποία θα ζητηθεί η εξέταση είναι: η απο- φρακτική ούρηση σε ασθενείς με ΚΥΠ (στην αρχική εκτίμηση και στην παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας), η υπερλειτουργική κύστη, η ακράτεια των ούρων και ο κυστικός πόνος. Ο προσδιορισμός του μεγέθους του προστάτη είναι σημαντικός πριν την επιλογή της χειρουργικής θεραπείας (διουρηθρική εκτομή, Holep, ανοικτή προστατεκτομή, TUIP). Επίσης χρησιμοποιείται ευρέως για το σχεδιασμό και την εκτέλεση επεμβατικών πράξεων, όπως η τοποθέτηση υπερηβικού καθετήρα. Το μέγεθος του προστάτη είναι προγνωστικός παράγοντας για τον κίνδυνο επιδείνωσης των συμπτωμάτων ή πιθανών επιπλοκών [4].
Οι ενδείξεις που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία στις τελευταίες Κατευθυντήριες Οδηγίες του 2023 [5] είναι:
― Ο προσδιορισμός του μεγέθους του προστάτη με διορθικό ή διακοιλιακό υπερηχογράφημα είναι σημαντικός για την επιλογή επεμβατικής μεθόδου ή της θεραπείας με αναστολείς της 5α-αναγωγάσης (LE: 3).